Foto: Koos van Schijndel
Repertoire
het zal niet verbazen dat het bachkoor de meeste uitvoeringen telt onder de noemer Cantates
Onder: Bach zingen, een vak apart. Onder: Bart van Reyn, een oude bekende, legt uit…
Het bovenste item blijft geopend. Verder naar beneden scrollend verschijnen de andere items. Klik op het +teken om te openen. Om te sluiten open een ander.
Motetten
Op bovenstaande CD-hoes van de motetten van Bach door J E Gardiner wordt treffend een koorddanser uitgebeeld. Zo is het: motetten zingen lijkt vaak op koorddansen, zeker in dubbelkorige werken met 8 stemmen. Het moeilijkst te vertolken motet is “Singet dem Herrn ein neues Lied”. Van dirigent Jan Kleinbussink, voormalig hoofd oude muziek bij het Conservatorium te Den Haag kregen we onder zijn directie het predicaat “Semi professioneel koor”.
De motetten van Bach. Moeilijkheidsgraad: hoog.
De motetten schreef Bach bijna alle voor kerkelijk gebruik, met name voor begrafenissen. Niet toevallig overigens dat Bach zo’n aandacht voor de dood had in veel van zijn werken.
De achttiende eeuwelingen werden met name door de hoge kindersterfte voortdurend met de dood geconfronteerd. De kans dat een kind ouder werd dan twee jaar was kleiner dan dat het stierf. Ook Bach verloor meerdere kinderen.
De motetten werden al tijdens Bach’s leven als ouderwets ervaren, met name door op opkomst van Italiaanse en Franse invloeden die Bach later in zijn leven toepaste in de Leipziger cantates als Thomas cantor en o.a. in de Orkestsuites en Brandenburgse concerten.
Het Bachkoor heeft alle motetten meerdere keren uitgebracht; een keer alle in één middag.
“Der Geist hilft unser Schwachheit auf”,
“Jesu meine Freude”,
“Lobet den Herrn alle Heiden”,
“Komm Jesu, komm”,
“Fürchte dich nicht, ich bin bei dir”,
“Singet dem Herrn ein neues Lied”
“Ich lasse dich nicht” en
“O Jesu Christ meins Lebenslicht” (deze is in de BWV registratie opmerkelijk als cantate 118 vermeld)
“Depressed? If all the world’s depressed people had somehow been squeezed into St John’s to hear this concert, the pharmaceutical companies would be out of business. Who needs pills to lift the spirits when we have the six Bach motets, and John Eliot Gardiner’s Monteverdi Choir to sing them?” – The Times
Opm:(KvS) het Bachkoor pretendeert niet zo goed te zijn als The Monteverdi Choir olv John Elliot Gardiner, maar we proberen het wel...
Cantates
Inmiddels meer dan 30 van ± 200 cantates uitgevoerd
BWV 1 Wie schön leuchtet der Morgenstern
BWV 4 Christ lag in Todes Banden
BWV 6 Bleib bei uns den er will Abend werden
BWV 7 Christ unser Herr zum Jordan kam
BWV 8 Liebster Gott, wenn wird ich sterben
BWV 10 Meine Seel’ erhebt den Herren
BWV 11 Lobet Gott in seinen Reichen (Himmelfahrtsoratorium)
BWV 12 Weinen, klagen, sorgen, zagen
BWV 21 Ich hatte viel Bekümmernis (boven)
BWV 26 Ach wie flüchtig, ach wie nichtig
BWV 34 O ewiges Feuer, o Ursprung der Liebe
BWV 36 Schwingt freudig euch empor
BWV 38 Aus tiefer Not schrei ich zu dir
BWV 39 Brich dem Hungrigen dein Brot
BWV 40 Darzu ist erschienen der Sohn Gottes
BWV 61 Nun komm der Heiden Heiland
BWV 62 Nun komm der Heiden Heiland
BWV 68 Also hat Gott die Welt geliebt
BWV 78 Jesu, dir du meine Seele
BWV 93 Wer nur den lieben Gott lässt walten
BWV 103 Ihr werdet weinen und heulen
BWV 104 Du Hirte Israël höre
BWV 106 Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit (Actus Tragicus)
BWV 118 O Jesu Christ meins’ Lebenslicht (wordt ook wel als een motet aangeduid)
BWV 125 Mit Fried und Freud ich fahr dahin
BWV 126 Erhalt uns Herr, bei deinem Wort
BWV 131 Aus der Tiefen rufe ich Herr, zu dir
BWV 140 Wachet auf, ruft uns die Stimme!
BWV 147 Herz und Mund und Tat und Leben
BWV 150 Nach dir Herr, verlanget mich
BWV 182 Himmelskönig sei willkommen
BWV 192 Nun danket alle Gott
BWV 198 Lass Fürstin, lass noch einen Strahl (seculiere cantate)
BWV 249 Oster Oratorium (Kommt eilet und laufet)
“Toen ik een jaar of acht oud was hoorde ik bij een vriend thuis voor ’t eerst de door Myra Hess gemaakte bewerking van ‘Wohl mir das ich Jesum habe’. Grootgebracht als ik was op een karig dieet van 150 psalmen en 29 gezangen, bleek dat één van de meest aangrijpende ervaringen van mijn leven. Amper vermocht ik te begrijpen dat zoiets prachtigs bestaan kon. Omdat de melodie mij telkens weer ontglipte, wilde ik hem telkens weer horen. Gelukkig wist hij zich uiteindelijk, nadat ik bij diezelfde vriend herhaaldelijk een 45-toeren plaatje had beluisterd met Pierre Palla aan het orgel, zo ferm in mijn geheugen te nestelen dat hij altijd op afroep beschikbaar bleek. Waardoor ik hem op straat kon nafluiten. Mijn liefde voor de klassieke muziek vindt daar zijn oorsprong. Ik vond (en vind) die melodie zo prachtig dat dat een toetssteen werd. Al wat ik later hoorde werd eraan afgemeten. Zodoende ging in de jaren zestig de treurnis van de Beatles en Elvis Presley en de Rolling Stones volledig aan mij voorbij. Bachs koraalbewerking was immers oneindig veel mooier. Ook voor zoiets vreselijks als jazzmuziek ben ik dankzij Bach nooit gevallen. Ik hoefde, als ik op straat liep en er zo’n druilerig motregentje viel, die triolenketen maar zachtjes te fluiten en ik wist het weer: dit is het, hier gaat het om, dit is het allermooiste wat er bestaat.” Maarten ’t Hart, Bachliefhebber
“De cantates van Bach behoren tot de grootste schatten van de westerse kunst. Maar hun wereld is niet (meer) onze wereld. Bij het tot klinken brengen van de cantates is het weliswaar mogelijk in die wereld door te dingen, maar het blijft -zelfs wanneer Bachs muziek ons vertrouwd in de oren klinkt- voor ons een vreemde wereld.” Prof Christoph Wolff, internationaal Bachwetenschapper.
Meer info:
www.bachvereniging.nl Alle werken van Bach in de loop der jaren, een aanrader!
https://www.eduardvanhengel.nl/ website met veel info over Bach met o.a. een cantatekalender
https://elkeweekeencantate.jimdo.com/ bezoeken!
Drie boeken “De wereld van de Bachcantates” door prof Christoph Wolff, met een inleiding door Ton Koopman ISBN 90 6825 156 2
Overig Bach
Johannes Passion
Magnificat
Vier Lutherse missen (toelichting zie hiernaast)
Sanctus in C
Mis in b klein (Hohe Messe)
Uit The Chorals of the Clavierübung:
Kyrie, Gott Vater in Ewigkeit, Christe aller Welt Trost,
en Kyrie, Gott heiliger Geist
Herr Gott Vater dich loben wir
‘Lutherse’ missen, BWV 233-236 (bron: Eduard van Hengel)
De vier korte missen die Bach in de jaren 1730 maakte, zijn omgeven met een zweem van mysterie. Deze zogenoemde ‘Lutherse’ of ‘Kleine’ missen bedienen zich van het voor Bach ongebruikelijke Latijn en bestaan alleen uit een Kyrie en een Gloria. Wat meer is: Bach stelde deze missen vrijwel geheel samen uit materiaal afkomstig uit een klein aantal geestelijke cantates. Het lijkt niet vergezocht om te veronderstellen dat Bach met deze missen een veilige haven creëerde voor een aantal van zijn lievelingsstukken. Een Latijnse mis heeft door zijn neutrale karakter immers veel meer toepassingen dan de aan één specifiek moment in het kerkelijk jaar opgehangen Duitstalige cantates. Blijft de vraag waarom Bach voor het Latijn koos. Heeft hij met deze missen de band willen aanhalen met de katholieke koning August III in Dresden, die net was aangetreden? Van de Mis in b klein (die Bach later zou uitbreiden tot de Hohe Messe) weten we in elk geval zeker dat die in 1733 aan August werd opgedragen.
Overige componisten
J.M. Bach
Nun hab ich überwunden
Halt was du hast (Jesu meine Freude)
J.S.Bach ?
Motet “Sei Lob und Preis mit Ehren”
Ludwig Bach
Das ist meine Freude
J.Brahms
Ein deutsches Requiem (met 4-handige pianobegeleiding)
O Heiland reiss die Himmel auf
Warum ist das Licht gegeben dem Mühseligen
Bruhns
Hemmt eure Tränenflut
Die Zeit meines Abschieds ist vorhanden
Buxtehude
Missa Brevis
Membra Jesu Nostri
Der Herr ist mit mir
Claesen
Ero cras
Populus Sion
Cantate for lent
Durante
Magnificat
Duruflé
Notre Père
Esteves, Joao Rodrugus
8-stemmige dubbelkorige mis
Gallus, Jacob Handl
Ecce quomodo moritur
Händel G F
Dixit Dominus
Hasse
Miserere c-Moll
Hawes (Patrick)
Song of songs
Homilius
Selig sind die Toten
Jommelli
Requiem
Kuhnau?
Der Gerechte kommt um
F.Liszt
Via crucis
Manneke, Daan
Seven last words
Mendelssohn
Hör mein Bitten
Wer nur den lieben Gott lässt walten
Magnificat
Jauchzet dem Herrn
Hebe deine Augen auf (vrouwenkoor)
Kyrië (MWV B 57)
Mozart
Te Deum
Requiem
Vesperae de confessore K339
Nysted, Knut
Immortal Bach
Onbekend
Victimae pascali laudes (mannenkoor)
Veni Creator Spiritus
Wer mich liebet, der wird mein Wort halten
Palestrina
Dies sanctificatus
Poulenc
Salve Regina
Purcell
Remember not, Lord, our offences
Hear my prayer, O Lord
Funeral sentences
Rheinberger
Ave vivens hostia (Peckham)
Abendlied Mios
Psalm 84 dubbelkorig voor vrouwen
(Wie lieblich sind deine Wohnungen)
Mis in E dubbelkorig
Scarlatti
Magnificat
Schütz
Benedicite vor dem Essen
Selig sind die Toten
Ich danke dem Herrn von ganzem Herzen (SWV 424)
Telemann
Du aber Daniël, gehe hin
Zelenka
Kyrië uit Missa Votiva
Beatus Vir